Stoły z szachownicami rozłożone na całej długości ogromnej sali. Przy każdym dwójka ludzi mniej lub bardziej nerwowo patrzących na tykający zegar z dwoma tarczami. Z tym kojarzą nam się turnieje szachowe. Mają one jednak wiele różnych form, a zwycięstwo nie zawsze jest celem. W tym artykule podzielę się swoimi przemyśleniami na temat uczestnictwa w szachowych turniejach, zapraszam!
Rodzaje turniejów szachowych
W celu dobrego przedstawienia zalet i wad uczestnictwa w turniejach chciałem je podzielić na poszczególne kategorie, do których będę odnosił się w późniejszej części artykułu. Oto one:
- Turnieje reprezentatywne – zaczynam od mojego ulubionego i zarazem pierwszego, w którym brałem udział, rodzaju turnieju. Bardzo lubię reprezentować szersze grono, takie jak chociażby szkoła. Zawsze najwięcej radości dawały mi turnieje drużynowe, w których zbierało się czterech najlepszych szachistów z każdej szkoły w danym regionie i grało o możliwość udziału w turnieju wojewódzkim. W tego rodzaju turniejach udział biorą najczęściej amatorzy, w szkołach do których chodziłem ciężko było nawet zebrać czwórkę uczniów potrafiących grać w szachy. Co ciekawe nawet z jedną osobą z przypadku udawało nam się zajmować wysokie miejsca.
- Turnieje lokalne – organizowane podczas wydarzeń w lokalnych społecznościach, czasem cyklicznie, czasem jako impreza towarzysząca festynowi lub innej imprezie. Poziom szachowy na takich imprezach bywa bardzo różny, a najważniejszym celem jest integracja i przyjemność.
- Turnieje rankingowe – do tej grupy zaliczam wszystkie turnieje, w których udział może wpłynąć na posiadany ranking szachowy (elo). Jest to dość szeroka grupa, na której mało będę się skupiał w tym artykule, ponieważ dotyczą one zwykle osób, które rozpoczęły swoją przygodę szachową już jakiś czas temu.
- Turnieje szachowe online – choć mogą łączyć się z innymi rodzajami, to jednak mają swoją specyfikę, w którą warto się wgłębić.
Zalety uczestnictwa w turniejach szachowych
Zacznijmy od najbardziej podstawowej wartości turniejów szachowych, czyli rozwinięcia umiejętności gry w szachy. Przez wiele lat było to jedyne źródło mojej wiedzy szachowej. To na nich nauczyłem się jak rozpoczynać partie szachowe i jakich błędów nie popełniać (więcej o tym znajdziesz w artykule Porady szachowe dla początkujących). A jak wiadomo z rozwojem umiejętności gry w szachy idzie rozwój umiejętności myślenia, skorzystasz więc na tym podwójnie.
Drugim ważnym czynnikiem jest obycie z presją. Nie ma co ukrywać – turnieje szachowe bywają stresujące. Szczególnie gdy zorientujemy się, że popełniliśmy błąd i czekamy czy przeciwnik to wykorzysta. Taka presja jest jednak codziennością w dorosłym życiu i im prędzej się z nią oswoimy tym lepiej. Trzeba mieć jednak odpowiednie podejście i gdy ta presja zacznie nas przytłaczać wytłumaczyć sobie, że stawka nie jest aż tak wysoka, a przegrana nie oznacza końca świata. Jest to cenna lekcja, która będzie procentować w przyszłości.
Kolejną zaletą uczestnictwa w turniejach jest integracja. Można na nich poznać wiele osób o podobnych zainteresowaniach i często w podobnym wieku, szczególnie na turniejach szkolnych i regionalnych. Takie znajomości nie tylko zwiększają naszą motywację do dalszego grania w szachy, ale również często są początkami dużych przyjaźni i zaskakujących wydarzeń. Kto wie czy nie spotkasz znajomego uczestnika po kilku latach. Mi się to zdarzyło gdy na studiach trafiłem na znajomego szachistę po sześciu latach od ostatniego turnieju, na którym się widzieliśmy. W każdym razie większa ilość znajomych zawsze działa na korzyść.
Jaki turniej wybrać na początek i kiedy zacząć?
Tak naprawdę dobry czas na uczestnictwo w turnieju szachowym następuję, gdy mamy opanowane wszystkie zasady szachowe. W zależności od rodzaju turnieju i naszej wewnętrznej smykałki może to nastąpić już po kilku partiach. Jeśli bicie w przelocie i matowanie z pomocą dwóch gońców, nie są Ci obce, to znaczy, że czas wybrać się na turniej.
Na początek dobrze jest wybrać turniej online. Format rozgrywek pewnie nie będzie dużo różnił się od gier przeprowadzanych do tej pory. W internetowych turniejach szachowych odchodzi presja związana z siedzącym naprzeciwko przeciwnikiem. Do tego domowe otoczenie pomoże Ci odnaleźć spokój emocjonalny jeśli za bardzo zaangażujesz się w rozgrywane gry. Nie będziesz miał problemu, jeśli wykonasz niedozwolony ruch, ponieważ program komputerowy nie pozwoli Ci go wykonać. Nie ma zasady “dotknięty – ruszony”, gdzie po dotknięciu figury musisz się nią ruszyć. Nie będzie również sytuacji związanej z wzywaniem sędziego, która, jak przekonałem się na własnej skórze, bywa nieprzyjemna.
Jeśli jednak jesteś miłośnikiem bezpośredniej interakcji i uwielbiasz widok figur szachowych na planszy to zdecydowanie polecam zorientowanie się, czy w Twojej szkole jest jakaś reprezentacja szachowa i czy można się do niej dopisać. Zwykle turnieje międzyszkolne są organizowane dwa razy do roku – raz indywidualnie i raz drużynowo. Z mojej perspektywy fajniejsze są turnieje drużynowe, ale jak już wspominałem, nie w każdej szkole zbierze się czwórka szachistów. Najprościej zapytać nauczyciela od WF-u, to oni zwykle są opiekunami podczas wyjazdów na zawody, są zorientowani co do terminów takich wydarzeń, a dodatkowo znalezienie kolejnego reprezentanta jest dla nich korzystne z wizerunkowego punktu widzenia.
