Szachy to ponad tysiącletnia gra planszowa. Wywodzi się z bliskiego wschodu. W szachy grali ludzie z każdej warstwy społecznej, a umiejętność gry wśród warstw elitarnych często decydowała o ważnych wydarzeniach, między innymi o tym, kto miał przejąć władzę nad królestwem. W poniższym artykule przybliżymy wam najważniejsze zasady gry w szachy.
Gra w szachy – najważniejsze informacje
Szachy to dwuosobowa gra planszowa. Na planszę szachową składają się 64 pola w dwóch kolorach ułożonych naprzemiennie. Plansza jest numerowana poziomo od a do h, oraz pionowo od 1 do 8, ma to jednak znaczenie jedynie podczas zapisywania przebiegu partii na turniejach szachowych oraz określana konkretnych pól, np. a4 lub b3. Po planszy poruszamy się przy pomocy bierek, których każdy gracz posiada 16. Bierki szachowe dzielą się na figury i piony. Jeden gracz posiada bierki białe, drugi natomiast białe. Celem gry jest zamatowanie króla przeciwnika. Mat w szachach następuje wtedy, gdy król nie może uniknąć zbicia w kolejnym ruchu przeciwnika.
Jest to gra typu „easy to learn, hard to master”, oznacza to tyle, że bardzo łatwo jest nauczyć się jej zasad i grać z przyjaciółmi, jednak granie na bardzo wysokim poziomie wymaga wieloletniego treningu. Dodatkowo gra nie posiada elementów losowych, dzięki czemu wynik końcowy zależy jedynie od naszych umiejętności.
Ustawienie szachów na planszy
Gracze ustawiają swoje bierki w dwóch rzędach. Białe w rzędzie numer 1 i 2, natomiast czarne w rzędach 7 i 8. W rzędzie 2 i 7 ustawiane są piony, każdy gracz posiada ich 8. Ustawienie figur na szachownicy jest nieco trudniejsze, zaczynając od lewej kolumny “a” jest to wieża, skoczek (koń), goniec, królowa, król, goniec, skoczek, wieża. Możesz zauważyć symetryczne ustawienie figur z królem i królową w centrum. Pamiętaj, że “królowa zawsze broni koloru” czyli na początku biała królowa stoi na białym polu, a czarna na czarnym.
Początkowe ustawienie bierek na planszy szachowej
Pionek – szachowa piechota
Po poznaniu ustawienia bierek należy nauczyć się podstawowych zasad szachowych. Pionek w szachach jest najbardziej podstawową bierką. Może poruszać się jedynie do przodu, a bić na ukos. Jest to jedyna bierka, która może “bić” inaczej niż się poruszać. Pionki stanowią pierwszą linię frontu, przy pierwszy ruchu mogą poruszyć się o jedno lub dwa pola do przodu. Pionek może wykonać również specjalną akcję “bicie w przelocie”, które jednak nie jest potrzebne na tym etapie gry.
Jak ruszają się figury w szachach?
Goniec szachowy zwany inaczej laufrem, może poruszać się tylko po jednym kolorze pól.
Koń szachowy (skoczek), porusza się w kształcie litery L. Z miejsca startu trzeba poruszyć nim o dwa pola w wybranym kierunku, a następnie o jedno pole w bok. Koń jest jedyną figurą mogącą „przeskakiwać” nad figurami, czyli nie można zablokować jego ruchu poprzez „stanięcie mu na drodze”.
Wieża szachowa może poruszać się w pionie lub poziomie.
Hetman szachowy (królowa), jego ruchy są połączeniem ruchów wieży i gońca.
Król szachowy porusza się o jedno pole w dowolnym kierunku (na boki lub na ukos).
Od lewej: pionek, wieża, koń, goniec, hetman, król.
Oprócz konia, żadna z figur nie może przejść przez pole zajmowane przez inną bierkę. W przypadku bierki własnej (tego samego koloru) musi zakończyć ruch przed nią, a w przypadku bierki koloru przeciwnego może wejść na jej pole zbijając ją.
Bicie, promocja piona i matowanie
Bicie w szachach polega na wejściu na pole, na którym znajduje się bierka przeciwnika. W tym przypadku nasza bierka pozostaje na nowym polu, a przeciwnika ląduje poza planszą.
Promocja piona następuje gdy pion znajdzie się w ostatnim rzędzie (8 dla białych i 1 dla czarnych). Wtedy w miejsce piona możemy ustawić dowolną figurę (oprócz króla). Od tego momentu możemy nią poruszać tak jakby była z nami od początku gry.
Matowanie – to czynność determinującą całą grę. Trzeba doprowadzić do sytuacji, w której król przeciwnika jest zagrożony biciem (szachowany), żadna z bierek nie może go zasłonić, a on sam nie ma bezpiecznego pola, na które mógłby się udać. Czyli doprowadzamy do sytuacji, w której w następnej turze moglibyśmy go z całą pewnością zbić. Wtedy gra się kończy!
